Аналитика17.07.2021
Қазақстанда жасыл қаржыландыру нарығы қалай дамиды
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі жасыл облигациялар шығарылымын тіркеу ережелерін әзірледі.
Қаржы секторы ESG (Environmental, Social and Governance) қағидаттарын енгізуде шешуші рөл атқаратын болады, өйткені ол жасыл экономиканы қаржыландыруды қамтамасыз етеді және ESG тәуекелдерін ескере отырып, компанияны трансформациялауды ынталандыру бойынша маңызды тетікке ие. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (АРРФР) төрайымы Мәдина Әбілқасымова "жасыл қаржыландыру және борыштық капитал нарығы" онлайн-конференциясы барысында мәлімдеді, деп хабарлайды іскерлік ақпарат орталығының тілшісі Kapital.kz.
АРРФР басшысы қазіргі уақытта жасыл облигациялар нарығында сұраныс жоғары екенін, бұл жасыл құралдарды ұсынудан едәуір асып түсетінін атап өтті.
"Сарапшылардың бағалауынша, жасыл бондтар эмиссиясының әлемдік көлемі бүгінде 1,3 трлн долларға бағаланып отыр. ESG қағидаттарына жауап беретін тұрақты қаржыландыру құралдары болашақта капитал нарығының негізгі сегменті болады деп күтілуде", - деп атап өтті Мәдина Әбілқасымова.
Оның айтуынша, бүгінде Қазақстанда жасыл қаржыландыру құралдарын шығару үшін құқықтық орта қалыптасқан. Ағымдағы жылдың қаңтар айында 1 шілдеден бастап күшіне енген жаңа экологиялық кодекс қабылданды. Реттеуші басшысы Экологиялық кодекс аясында алғаш рет жасыл жобалар таксономиясы енгізілгенін, жасыл облигациялар, жасыл несиелер және басқа да қаржы құралдарын қоса алғанда, жасыл қаржыландырудың заңнамалық анықтамасы берілгенін нақтылады. Таксономияның өзін жақын арада Үкімет мақұлдайды және ол барлық жасыл жобалар топтастырылған 8 санатты анықтайды, деді ол.
Бұдан басқа, қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі эмитенттердің (өздерінің бағалы қағаздар шығару проспектілерінің) жасыл қаржыландыру қағидаттарына сәйкестігі туралы ақпаратты ашуын көздейтін жасыл облигациялар шығарылымын тіркеу қағидаларын әзірледі. Реттеуші сондай-ақ Әлеуметтік және басқа да тұрақты облигацияларды еркін шығару және айналысқа шығару үшін қажетті түзетулерді дайындады. Тиісті қаулыны ағымдағы жылдың қыркүйек айында қабылдау жоспарланып отыр, деп түсіндірді АРРФР басқарма төрағасы.
"Сонымен қатар, Қазақстанда жасыл қаржыландыру нарығы бүгінгі күні жеткілікті дамымаған, өткен жылы Азия Даму Банкі 32 млн долларға орналастырды, AIX алаңында Даму кәсіпкерлікті дамыту қоры 200 млн теңге тартты. Менің ойымша, жасыл жобалар таксономиясының тез арада бекітілуі, жасыл жобаларды верификациялау процесіне қатысты қажетті нормативтік-құқықтық базаның құрылуы Қазақстандағы жасыл қаржыландыру нарығының дамуына серпін береді", - деді Мәдина Әбілқасымова.
Реттеуші үшін тағы бір маңызды аспект Климаттық тәуекелдердің қаржылық тұрақтылыққа әсерін талдау және зерттеу болып табылады, өйткені климаттың өзгеруі бизнес-модельге және ең алдымен банктердің қаржылық тұрақтылығына барған сайын артып келе жатқан әсер етеді.
"Мұнда біз әртүрлі әсер ету арналарын, соның ішінде Климаттық ауытқулардың салдарынан банктердің қарыз алушыларының, экономиканың нақты секторындағы компаниялардың қаржылық жағдайының өзгеруін көреміз. Егер қаржы ұйымдары ESG қағидаттарын енгізбесе, сондай - ақ банктердің қызметін бағалау кезінде рейтингтік бағалауларда есепке алуды енгізбесе, халықаралық капитал нарықтарына қолжетімділікті шектеу тәуекелдері бар", - деп түсіндірді Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің басшысы.
Оның пікірінше, реттеушілер қажетті әдіснамалық негіз жасай отырып, жүйелік деңгейде ESG стандарттарына көшуді ынталандыруы керек. Осыған байланысты АРРДҚ қаржы секторының барлық қатысушылары үшін ESG тәуекелдеріне ұшырау дәрежесі туралы ақпаратты ашу, сондай-ақ осы тәуекелдерді басқаруды бағалауды анықтау рәсімі бойынша әдістемелік ұсынымдар мен нұсқаулықтар әзірлеуді жоспарлап отыр. Бұл қаржы ұйымдарының өздеріне Климаттық тәуекелдердің өз қызметіне әсерін жақсы бағалауға және жақсарту үшін салаларды анықтауға мүмкіндік береді, деп сенеді Мәдина Әбілқасымова.
Екіншіден, оның айтуынша, халықаралық қағидаттар мен стандарттарды ескере отырып, тәуекелдерді басқарудың ішкі жүйелерін жетілдіруге қойылатын талаптарды әзірлеу қажет. Негізгі фокус орнықты даму қағидаттары мен мақсаттарын қаржы ұйымдарының стратегиялары мен бизнес-модельдеріне интеграциялауға жасалатын болады.
"Үшіншіден, бұл корпоративтік басқаруға қойылатын белгіленген талаптарға өзгерістерді де білдіреді. Атап айтқанда, директорлар кеңестері мен қаржы ұйымдарының менеджменті тарапынан ESG Тәуекелдерін басқару процесіне тартудың жоғары дәрежесі талап етіледі", - деп түйіндеді реттеуші басшысы.
Бұл ретте Мәдина Әбілқасымова кейбір қаржы ұйымдары ESG қағидаттарын, оның ішінде Қазақстан қор биржасы (KASE) және Қазақстан Халық банкі (Halyk Bank) енгізу процесін дербес бастағанына назар аударды.
"Біздің банк орныққан әлемдік трендті қолдай отырып, қазақстандық банк секторындағы компаниялардың алғашқысы болып орнықты даму бойынша қаржылық емес есептерді (ESG) қалыптастыру болды. Банк Қазақстанда жасыл қаржыландыру принциптерін бұрыннан қолдайды және құралдарын дамытып келеді. Мұндай тәжірибе барлық қаржы ұйымдарына енгізілуі тиіс деп ойлаймын, бұл – компаниялардың үлкен транспаренттілігі мен қоғамды ақпараттандыру жолындағы маңызды қадам", - деді Halyk Bank басшысы Үміт Шаяхметова өз сөзінде.
Сондай-ақ, ол қаржы нарығына қатысушылардың орнықты қаржыландыру және тұтастай алғанда елдердің орнықты экономикасы қаншалықты тез және тиімді дамитынына ықпал ету мүмкіндігі бар екенін атап өтті.
Өз кезегінде KASE басқарма төрағасы Алина Алдамберген бұл тақырып әлемде өзекті болып келе жатқанын атап өтті: Егер 2007 жылы Еуропалық инвестициялық банк шамамен 800 млн доллар сомаға осындай облигациялардың бірінші шығарылымын орналастырса, 2020 жылға қарай шығарылым 1 трлн долларға жетті. Ағымдағы жылдың бірінші жартысында орналастырылған облигациялар көлемі 118 млрд долларды құрады.
"Бизнестің тұрақтылығы үшін клиенттердің қалауындағы өзгерістер капиталдың жаңа нарығын құрды. Осылайша, 90 трлн доллар портфелі бар 2,5 мыңнан астам инвестициялық қор БҰҰ-ның жауапты инвестициялау қағидаттарына адалдығын растады және инвестициялық талдау жүргізу және шешімдер қабылдау үшін ESG - факторларды қамтуға уәде берді", - деп атап өтті Алина Алдамберген.
Сонымен қатар, ол қазіргі уақытта KASE уәкілетті органмен тұрақты даму облигацияларын шығару шарттарын әзірлеу және жасыл облигациялар шығарылымын тіркеуді жоспарлайтын эмитентке тәуелсіз сараптама жүргізе алатын ұйымдардың тізбесін белгілеу бойынша бірлескен жұмыс жүргізіп жатқандығын хабарлады.
"Біз халықаралық тәжірибеге назар аударамыз, онда халықаралық капитал нарықтары қауымдастығының (ICMA) жасыл облигациялары қағидаттарының негізгі элементтері және климаттық Бонд бастамалары (Climate Bond Initiative) Климаттық облигациялар стандарттары ескеріледі. Биржа сондай-ақ эмитенттер үшін листинг шарттарын оңайлату бойынша жұмысты жалғастырады, Біз тұрақты даму облигацияларының эмитенттері үшін листингтік алымдарды төлеу бойынша жеңілдіктер беру мүмкіндігін пысықтап жатырмыз. Біз Әлеуметтік және жасыл облигациялар үшін қаржыландыруды тартуда корпоративтік сектордың мүмкіндіктерін кеңейту және хабардарлықты арттыру бойынша жұмысты күшейтеміз", - деп мәлімдеді KASE басқарма төрағасы.
Жоғарыда айтылғандардың бәрін бекіту үшін іс-шара барысында KASE, PwC Kazakhstan және Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі арасында меморандумға қол қойылды.
Меморандум тараптары қазақстандық қаржы нарығында орнықты қаржыландыру қағидаттарын ілгерілету бойынша, сондай-ақ орнықты даму саласындағы жобаларды қаржыландыру үшін корпоративтік секторды қолдау бойынша күш-жігерді біріктіреді деп болжануда. Өз кезегінде PwC Kazakhstan ESG жобаларын қаржыландыру инфрақұрылымын құрудың халықаралық практикасы бойынша әдіснамалық қолдау көрсетеді және консультациялар береді.
COP 29 саммитінде Қазақстан жасыл энергетикаға шамамен $3,7 млрд инвестиция тартты
БҰҰ Басшысы COP-29: климаттық қаржыландыру – бұл қайырымдылық емес, инвестиция
Masdar Қазақстанда қуаты 1 ГВт жел электр станциясын салады
Қазақстанда ірі ГЭС салуға арналған аукционның жеңімпаздары анықталды
Ешкім күн немесе жел энергиясын иемдене алмайды—энергетикалық қауіпсіздікті қалай қамтамасыз етуге болады?
Аукцион: Қазақстанда 10 компания жалпы қуаты 200 МВт ГЭС салады
Айнұр Соспанова: Орталық Азияда ЖЭК дамыту — нақты қажеттілік
Сауд Арабия ЖЭК қуатын арттырады
Energy China Түрікменстанмен жасыл энергетика саласында ынтымақтасады
UNEP климаттың өзгеруіне бейімделу шараларының айырмашылықтары туралы есеп ұсынды
Қағаз генераторы ауадан электр қуатын жасайды
Қазақстанда Орталық Азиядағы «жасыл» авиацияның дамуы талқыланды
Күн энергиясын сақтау шоғырлатқыштары батареяларға қарағанда әлдеқайда арзан
ЕЭК пен БАӘ Энергетика министрлігі энергия үнемдеу және жасыл технологиялар саласында ынтымақтастық орнатуға келісті
Энергетика министрі Қазақстанда термоядролық синтездің халықаралық зертханасын құруды ұсынды
Испанияда перовскитке және текстиль-керамикалық технологияға негізделген кірпіш шығарды
Күн энергетикасына жаһандық инвестициялар жыл соңына дейін $500 млрд жетуі мүмкін
АДБ Түрікменстанның жел әлеуетін анықтау үшін $750 мың бөледі
Абайлық оқушы күн энергиясын пайдаланудың тиімділігін арттыратын инновациялық жоба жасады
Швеция толығымен жаңартылатын энергияға негізделген электр энергиясына 2040 жылға қарай көшуді жоспарлап отыр