QAZAQ GREEN. Бүгін Дубайда Дүниежүзілік климаттық іс-қимыл саммитінде ЕО президенті Урсула фон дер Ляйен COP28 төрағалық етуші тарапымен және 118 елмен бірлесіп, жаңартылатын энергия көздері мен энергия тиімділігі бойынша Жаһандық міндеттеме жариялады, деп хабарлайды ЕК сайты.

Сәуір айында ең ірі экономикалар форумында комиссия төрағасы алғаш рет ұсынған бұл бастама жаңартылатын энергия көздерінің белгіленген қуатын кемінде 11 тераваттқа (ТВт) дейін үш есеге арттыру және 2030 жылға қарай әлемде энергия тиімділігін арттыру қарқынын жылына шамамен 2%-дан 4%-ға дейін екі есеге ұлғайту бойынша жаһандық мақсаттарды белгілейді. Осы мақсаттарға жету көміртексізденген энергетикалық жүйеге көшуді қолдайды және қазба отындарынан біртіндеп бас тартуға көмектеседі.

Еуропалық комиссияның төрағасы Урсула фон дер Ляйен: «Осы жаһандық уәденің арқасында біз үлкен және кіші, солтүстік және оңтүстік, үлкен шығарындылары бар елдер, дамушы елдер және шағын арал мемлекеттері – таза энергетикаға көшу идеясын ұстанатын елдердің кең және күшті коалициясын құрдық. Париж келісімінде қойылған 1,5°C мақсатқа жету үшін біз қазба отындарынан біртіндеп бас тартуымыз керек деген жалпы сенім бізді біріктіреді. Ол үшін таза энергетикаға көшуді жеделдету, жаңартылатын энергия көздерінің санын үш есе арттыру және энергия тиімділігін екі есе арттыру қажет. Алдағы екі жылда біз өз аймағымыздағы және бүкіл әлемдегі энергетикалық ауысуды қолдау үшін ЕО бюджетінен 2,3 миллиард еуро саламыз. Бұл міндеттеме және бұл қаржылық қолдау «жасыл» жұмыс орындарын құруға және болашақ технологияларға инвестиция салу арқылы тұрақты өсуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Әрине, бұл COP28-дегі жұмысымыздың негізі болып табылатын шығарындыларды азайтады,» – деді.

Жаһандық міндеттемені Еуропалық комиссия мен COP28-де төрағалық етуші тарап Халықаралық энергетикалық агенттіктің (IEA) және Халықаралық жаңартылатын энергия агенттігінің (IRENA) қолдауымен тығыз ынтымақтастықта әзірледі. COP28 жұмысының алғашқы күндерінде қабылданған бұл уәде осы жылғы конференцияның соңында келіссөздердің ең өршіл нәтижесіне қол жеткізуге жәрдемдесуі тиіс. ЕО бүкіл әлемдегі энергетикалық жүйелердегі қазба отындарынан, әсіресе көмірден біртіндеп бас тарту бойынша нақты іс-қимылдарға шақырады және мұны КС түпкілікті шешімінде көрсететін тұжырымға қол жеткізеді.

ЕО-ның міндеттемелерді орындауға қосқан қаржылық үлесі

 Жаһандық уәденің орындалуын қолдау үшін президент фон дер Ляйен «алдағы екі жылда біз өз аймағымыздағы және бүкіл әлемдегі энергетикалық ауысуды қолдау үшін ЕО бюджетінен 2,3 миллиард еуро салатынымыз» деп мәлімдеді. ЕО сонымен қатар таза энергияға көшуді қолдауды жалғастыру үшін өзінің флагмандық Global Gateway бағдарламасын пайдаланады. Комиссия басқа донор елдерге осы үлгіні ұстануды және жаһандық уәденің орындалуын жеделдетуді ұсынады.

Келесі қадамдар

Жаңартылатын энергия көздері мен энергия тиімділігі бойынша жаһандық міндеттеме халықаралық қауымдастық үшін париждік температуралық мақсаттарға жету үшін прогресті бағалау мен бағытты сақтаудың негізгі құралы болады. ХЭА мен IRENA қолдауымен КС қарсаңында жыл сайын 11 ТВт жаһандық мақсаттарға қол жеткізуге және энергия тиімділігін жыл сайын 4% арттыруға ықпал ететін әлемдік оқиғаларға шолу жарияланады. Комиссия осы уәдеге байланысты қаржылық міндеттемелерін орындау үшін Еуропалық инвестициялық банк және Еуропалық қайта құру және даму банкі сияқты еуропалық қаржы институттарымен тығыз жұмыс істейді.

Анықтамалық ақпарат

Жаңартылатын энергетика және энергия тиімділігі саласындағы жаһандық мақсаттарды белгілеу жөніндегі бастаманы алғаш рет комиссия төрағасы Урсула фон дер Ляйен 2023 жылғы 20 сәуірде ірі экономикалар форумында жариялады. Еуропалық «жасыл бағдар» аясында ЕО жақында жаңартылатын энергия көздерін енгізу және энергия тиімділігін арттыру бойынша ішкі мақсаттарын арттырып, таза энергетикаға көшу саласында әлемдік көшбасшы болды. 2030 жылға қарай ЕО өзінің энергия балансында жаңартылатын энергия көздерінің кем дегенде 42,5%-на жетеді және 45%-ға ұмтылады. Сондай-ақ, осы онжылдықта ЕО энергия тиімділігін 11,7%-ға арттыруға міндеттенді. 2023 жылдың маусымында президент фон дер Ляйен мен COP28 президенті доктор Сұлтан Аль-Джабер Брюссельде кездесіп, бүкіл әлемде әділ энергетикалық ауысуды, соның ішінде жаңартылатын энергия мен энергия тиімділігі туралы Жаһандық уәдені қамтамасыз етуге бағытталған бірнеше бірлескен бастамалармен бірлесіп жұмыс істеуге шешім қабылдады.