QAZAQ GREEN. Жел электр станцияларының (ЖЭС) құрылысына орташа шығыстар 2010-шы жылдардың басынан бастап үштен бірінен астамға төмендеді, делінген ЖЭК жөніндегі халықаралық агенттіктің (IRENA) деректерінде. Егер 2010 жылы әлемдегі жел генераторларының бір киловатт (кВт) қуатын енгізу орташа есеппен $2179 құраса, 2022 жылы - $1274, ал 2010 жылы 1 кВт теңіз генераторлары - $5217, ал 2022 жылы - тиісінше $3461 құрады (барлық мәндер 2022 жылғы бағамен берілген), деп хабарлайды Global Energy Prize.

Күрделі шығындардан басқа электр энергиясын өндірудің меншікті құны да төмендеуде (levelised cost of electricity, LCOE): жердегі жел генераторлары үшін ол 2010-2022 жылдар аралығында үш еседен астам (киловатт-сағатына $0,107-ден $0,033-ке дейін), ал теңіз жел генераторлары үшін - екі есе қысқарды ($0,197-ден $0,081-ге дейін). Бұл ретте теңіз жел генераторларының сегментінде энергиямен жабдықтаудың сенімділігі айтарлықтай өсті: егер 2010 жылы жағалаудағы ЖЭС-тің орташа жүктемесі 27% құраса, 2022 жылы – 42% құрады (жердегі ЖЭС үшін бұл көрсеткіш орта есеппен 37-38%-ға жетті). Жүктеменің өсуі, соның ішінде «төмен» жел тармақтары бар аймақтарда электр қуатын өндіруге мүмкіндік беретін жоғары қуатты турбиналарды қолданумен байланысты.

IRENA деректері бойынша, 2023 жылы жел генераторларының жаһандық кірісі 116 гигаватқа (ГВт) жетті, бұл – тарихи максимум. Жел қондырғыларының қуатын іске қосудың әлемдік құрылымындағы Қытайдың үлесі 2022 жылғы 48%-дан 2023 жылы 65%-ға дейін өсті; ЕО елдерінің үлесіне тура 20%, ал АҚШ-тың үлесіне – тура 8% келді (әлемнің барлық басқа елдері мен өңірлерінің 7% үлесі кезінде). Алдағы жылдары жел қондырғыларын іске қосу қарқынына ЖЭК дамуына қолайлы өңірлерден жел генераторларын орналастыру үшін алаңдардың тапшылығы бар тығыз қоныстанған мегаполистерге «таза» электр энергиясын тасымалдауға мүмкіндік беретін аса жоғары кернеулі электр беріліс желілерін (ЭБЖ) енгізу әсер етпек.

Басқа фактор жел энергетикасындағы инновацияларды коммерцияландыру болады. Олардың бірі Wind Catching Systems компаниясы әзірлеген 126 турбиналы теңіз жел кешені болып табылады. Қондырғы қалқымалы негізден тұрады, онда 14 тік ось орналастырылған, олардың әрқайсысына 9 шағын жел генераторы бекітілген. Турбиналардың шағын көлемінің арқасында кешен желдің секундына 11-12 метр жылдамдығы кезінде электр энергиясын өндіре алады, бұл қарапайым ірі ЖЭС үшін қауіпті. Бұл ретте қалақтарды үлкен жиынтық қамту генерациялау тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді: бес жел кешені жалпы қуаты 375 мегаватт (МВт) 25 кәдімгі жағалаудағы жел генераторларымен бірдей электр энергиясын өндіруге қабілетті болады.