QAZAQ GREEN. Күн энергиясын шоғырландыру технологиясы электр энергиясын өндіру үшін сұйықтықты қыздыруға арналған күннің жылуын пайдаланады. Бұл технологияның болашағы зор, бірақ құрылыс және техникалық қызмет көрсету құнының жоғары болуына байланысты ол фотоэлектрлік және жел қондырғыларымен салыстырғанда бәсекеге қабілеттілігі төмен, деп хабарлайды Хайтек + PV Magazine сілтеме жасап.

Дегенмен, CSP-тің маңызды артықшылығы бар: ол энергияны жылу сақтау жүйелерінде тиімді әрі арзан жинақтауға мүмкіндік береді, бұл литий-ионды аккумуляторларды пайдаланудан шамамен жүз есе арзан. CSP технологияларының бәсекеге қабілеттілігі мен қауіпсіздігін арттыру үшін сапа мен сенімділікті реттейтін халықаралық стандарттарды әзірлеу қажет.

Күн энергиясын шоғырландыру (CSP) немесе күн жылу энергиясы – күннің жылуын айна жүйелері арқылы жинақтауға негізделген жаңартылатын энергия көзі. Шоғырланған күн сәулесінің энергиясы қабылдағыштағы жоғары температуралы сұйықтықты қыздырады, ол кейін жылу алмастырғышқа өтеді және соңында бу немесе газ турбинасын электр энергиясын өндіруге пайдаланады. 2000 жылдардың басында өсу қарқынына қарамастан, CSP нарығы күтілген деңгейге жетпеді. Қытайда жаңа станциялар салынып жатқанына қарамастан, мұндағы энергия өндірісінің құны фотоэлектрлік және жел энергиясымен салыстырғанда жоғары. Бұл шығындар шөлді аймақтарда шоғырлатқыштарды құрудың және қызмет көрсетудің күрделілігімен және қымбаттығымен байланысты.

Фотоэлектрлік күн энергиясы панельдерінің соңғы 15 жылдағы арзандауына және орнатудың қарапайымдылығына байланысты күн жылу энергиясын нарықтан ығыстырды, дейді сарапшылар. Алайда, күн жылу энергиясының басты артықшылығы – энергияны сақтаудың төмен құны. Жылуды сақтау жүйесі әдетте ыстық ерітілген тұз қосылған жылу изоляцияланған резервуарлардан, сондай-ақ сорғылар мен жылу алмастырғыштардан тұрады. Мұндай қондырғылар энергия сақтау нарығында басымдыққа ие литий-ионды батареяларға қарағанда едәуір үнемді. Аккумуляторлық технологиялар саласындағы жетістіктерге қарамастан, жылу сақтау құны бойынша әлі де басымдыққа ие, шамамен жүз есе арзан болып отыр.

Технологияның бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін энергияны жинақтау жүйелерін енгізу ұсынылады, олар артық энергия болған кезде жинақтап, шың уақыттарында электр энергиясын өндіруге мүмкіндік береді. CSP-ті басқа жаңартылатын энергия көздерімен біріктіру, әсіресе ыстық климатты елдерде ауқымды энергия сақтау жүйелерін құруға мүмкіндік береді.

Шоғырланған күн энергиясы көп энергияны қажет ететін салаларда, мысалы, мұнай өңдеу, химия өнеркәсібі, металлургия, цемент және азық-түлік өндірісінде қолданылуы мүмкін. Мысалы, цемент жасау үшін әктас пен сазды 1450°C-қа дейін қыздыру керек, бұл үшін қазба отыны қолданылады, ал бұл көмірқышқыл газын шығарудың негізгі көздерінің бірі болып табылады. Бұны дәл сондай жоғары температураны қамтамасыз ететін шоғырланған күн энергиясына ауыстыруға болады. Сонымен қатар, CSP күн отынын өндіруде де қолданылады, бұл салаға қызығушылық артуда.

2017 жылдан бастап Халықаралық электротехникалық комиссия шоғырланған күн энергиясы жүйелеріне арналған стандарттарды әзірлеуде. Бұл стандарттар компоненттер мен қондырғылар сапасын тұрақтандыруға және CSP технологияларының құнын төмендетуге бағытталған, бұл олардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады. Стандарттар CSP жүйелерінің қауіпсіздігі мен сенімділігін қамтамасыз етеді, өйткені бұл станцияларда өте жоғары температураға дейін қыздырылатын қауіпті материалдар қолданылады. Сондықтан, жұмысшылар мен қоршаған ортаға қауіп-қатерді азайту – жұмыстың негізгі бағыттарының бірі. CSP саласындағы стандарттауды дамыту үшін өнеркәсіптік мамандарды көбірек тарту қажет. Жалпы, күн энергиясын шоғырландыру технологиялары энергетика саласын декарбонизациялаудың үлкен әлеуетіне ие.