QAZAQ GREEN. Осы жылдың 2 наурызында бекітілген Тәжікстанның Энергетика министрлігінің үкіметтік қаулысымен  тиісті министрліктер мен ведомстволарға ел өңірлерінде күн электр станцияларын салу бойынша практикалық шаралар қабылдау тапсырылды, деп хабарлайды Asia Plus.

Ел статистикасы ведомствосының мәліметінше, 2022 жылы республикада шамамен 21,4 млрд киловатт-сағат электр энергиясы өндірілген. Атап айтқанда, электр энергиясының 93,1% - гидроэлектростанциялар (ГЭС), шамамен 6,9% - жылу станциялары өндірген, ал 0,001% - күн энергиясына тиесілі.

Энергетика министрлігінің мәліметтері бойынша Тәжікстанның гидроэнергетикалық әлеуеті жылына 527 млрд киловатт-сағат электр энергиясын құрайды, оның қазіргі уақытта шамамен 4%-ы ғана пайдаланылады. Бұл көрсеткіш бойынша республика әлемде Қытайдан, Ресейден, АҚШ-тан, Бразилиядан, Заирден, Үндістаннан және Канададан кейін сегізінші орында, ал Орталық Азияда бірінші орында.

Тәжікстанның Гидрометеорология агенттігінің мәліметі бойынша, елдегі күн сәулесінің ұзақтығы жылына 2100-3166 сағатты құрайды, ал жылдағы ашық күндерінің саны 260-тан 300 күнге дейінгі аралықта.

Орталық Азиядағы энергетикалық дағдарыс: суық емес, халықтың өсімі «кінәлі» ме?

Республиканың Энергетика министрлігінің есептеулері бойынша Тәжікстанда күн энергиясын пайдалану әлеуеті жылына 3103 млрд кВт сағатты құрайды. Ел энергетиктерінің бағалауы бойынша республиканың жел энергетикалық әлеуеті жылына 30-дан 100 млрд кВт-қа дейін сағатты құрайды.

Бұған дейін, 15 наурызда Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына (ШЫҰ) мүше елдердің энергетика министрлерінің кездесуінде Тәжікстанның энергетика және су ресурстары министрлігінің басшысы Далер Джума энергетика секторы климаттың өзгеруіне байланысты болып жатқан жағымсыз процестерден тыс қалмағанын хабарлады.

«Электр станцияларында пайдаланылатын су, өкінішке орай, соңғы жылдары тез еріп жатқан мұздықтардан пайда болатыны белгілі», - деді ол .

Министрдің айтуынша, Тәжікстан мұздықтары өткен ғасырда өз көлемінің 30% жоғалтты.

«Тәжікстан бүгінгі жағдайға бейімделу тұрғысынан жаңартылатын энергия көздерін енгізу есебінен электр энергиясын өндіруді ұлғайтуды жоспарлап отыр», - деп атап өтті ол.

Министр 2030 жылға қарай күн және жел энергиясы есебінен электр энергиясын өндірудің белгіленген қуаты кемінде 700 МВт болуы тиіс екенін хабарлады.

«Бұл бағытта даму бойынша серіктестермен бірлесіп бірнеше күн станцияларының жобасы әзірленуде», - деп атап өтті ол.

Энергетика министрлігінің мәліметі бойынша Тәжікстанның электр энергетикалық жүйесінің жиынтық қуаты қазіргі уақытта шамамен 6000 МВт құрайды.

Сонымен бірге, тәжік министрі Рогун ГЭС құрылысы жалғасып жатқанын атап өтті, оның айтуынша, ол «болашақта Тәжікстанның энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етіп қана қоймай, көршілерге электр энергиясын экспорттау көлемін ұлғайтуға ықпал ететін болады».

Ол өңіраралық инвестициялық жобалардың, жасыл энергияны дамытудың, электр энергиясын өндірудің жаңа көздерін, оның ішінде Тәжікстан мен Өзбекстан арасындағы ынтымақтастық шеңберінде Зарафшон өзенінің бассейнінде салынатын екі электр станциясын құру мен қайта құрудың маңыздылығын атап өтті.

Далер Джума ШЫҰ-ға мүше елдердің Тәжікстанның энергетика секторына салған инвестицияларының жалпы көлемі 1 1,3 млрд-тан асатынын айтты.