QAZAQ GREEN. 2022 жылдың соңына қарай жаңартылатын генерацияның әлемдік қуаты 3372 гигаватт (ГВт) құрады, бұл жаңартылатын энергия қорын рекордтық 295 ГВт немесе 9,6 пайызға арттырды. Өткен жылы енгізілген барлық қуаттардың әсерлі 83 пайызы жаңартылатын энергия көздерінен алынған, деп хабарланған  IRENA сайтында.

Халықаралық жаңартылатын энергия көздері агенттігі (IRENA) жариялаған 2023 жылғы жаңартылатын қуат статистикасы жаһандық белгісіздікке қарамастан, жаңартылатын энергия көздерінің рекордтық деңгейде өсіп келе жатқанын көрсетеді, бұл қазба отынымен электр энергиясын өндірудің төмендеу беталысын растайды.

«Бұл үздіксіз рекордтық өсу ұзаққа созылған энергетикалық дағдарыс жағдайында жаңартылатын энергияның тұрақтылығын көрсетеді. Жаңартылатын энергия көздерінің күшті экономикалық дәлелдері қолайлы саясатпен ұштаса отырып, олардың әлемдік энергия теңгеріміндегі үлесінің жылдан жылға өсу үрдісін қолдап келеді. Алайда, егер біз жаһандық жылынуды 1,5°C дейін шектеу жолында қалғымыз келсе, жаңартылатын энергия көздерінің жыл сайынғы өсімі 2030 жылға қарай ағымдағы деңгейден үш есе жоғары болуы керек», - деді IRENA бас директоры Франческо Ла Камера.

Көптеген елдер 2022 жылы жаңартылатын энергия көздерінің қуатын арттырғанымен, жаңартылатын энергияның айтарлықтай өсуі бұрынғыдай Азия, АҚШ және Еуропа сияқты бірнеше елдер мен аймақтарда шоғырланған. IRENA мәліметтері бойынша, 2022 жылы барлық жаңа қуаттардың жартысына жуығы Азияда енгізілді, нәтижесінде 2022 жылға қарай жаңартылатын қуаттардың жалпы саны 1,63 тераватт (ТВт) болады. Қытай континенттің жаңа қуатына 141 ГВт қосумен ең көп үлесін қосты.

Еуропа мен Солтүстік Америкада жаңартылатын энергия сәйкесінше 57,3 ГВт және 29,1 ГВт өсті. Африка тұрақты түрде кеңейе берді, өсім 2,7 ГВт құрады, бұл өткен жылғы көрсеткіштен сәл жоғары. Океания өзінің екі таңбалы өсуін 5,2 ГВт өсуімен жалғастырды, ал Оңтүстік Америка қуаты 18,2 ГВт өсуімен өсу беталысын жалғастырды. Таяу Шығыста жаңартылатын энергия көздерінің рекордтық өсуі тіркелді: 2022 жылы 3,2 ГВт жаңа қуат іске қосылды, бұл 12,8 пайызға артық.

Ла Камера былай деп қосты: «Әлемнің көптеген аймақтарында энергияға сұраныстың артуы күтілетіндіктен, энергетикалық көшу ұсынысты декарбонизациялаудан тыс стратегиялық ауысуды қамтамасыз ететін қадамды қажет етеді. Соңғы жаһандық оқиғаларды ескере отырып, жаңартылмайтын энергияның жаңа қуатының кез келген кеңеюі жүйені тұрақты, инклюзивті және климатқа төзімді ету үшін энергетикалық көшуді жеделдету күшімен байланысты болуы керек».

Гидроэнергетика жаһандық жаңартылатын генерация қуатының ең үлкен үлесін - 1250 ГВт құраса да, күн және жел энергиясы жаңа өндіруші қуаттар арасында үстемдік етуді жалғастыруда. Жиынтығында, екі технология да 2022 жылы барлық жаңа жаңартылатын қуаттардың 90 пайызын қамтамасыз етті. Күн энергиясы 22 пайыздық өсіммен көш бастап тұр, содан кейін өзінің өндірістік қуатын 9 пайызға арттырған жел энергетикасы бар.

Негізгі технологиялық сәттер:

- Гидроэнергетика: жаңартылатын су электр станцияларының қуаты 21 ГВт-қа (+2 пайыз) өсті, бұл соңғы жылдардағы көрсеткіштерге сәйкес келеді.

- Жел энергетикасы: 2022 жылы 75 ГВт (+9 пайыз) өскен кезде жел энергетикасының өсуі алдыңғы екі жылмен салыстырғанда баяулай берді.

- Күн энергиясы: 2022 жылы күн энергиясының барлық дерлік өсімі күн фотоэлектрлік қондырғыларына (ФЭҚ) түседі, бұл ретте күн ФЭҚ өсімі 191 ГВт құрайды.

- Биоэнергетика: 2022 жылы өсу қарқыны біршама баяулады (2021 жылғы +8,1 ГВт-пен салыстырғанда +7,6 ГВт).

- Геотермалдық энергия: геотермалдық энергия небәрі 181 МВт-қа өсті.

- Желіден тыс электр қуаты: қуаты 2022 жылы 1237 МВт-қа өсті (+11%) және 12,4 ГВт-қа жетті.