QAZAQ GREEN. Бұл жоба үлкен төбелерді қажет етпестен кең ауқымды аймақтар үшін нөлдік көміртекті энергияны сақтауды ашуға уәде береді. Жаңа технология дәстүрлі су электр станцияларына қарағанда 2,5 есе жоғары қуат береді. Пилоттық жоба мақұлданды, оның артынша толық ауқымды желілік жобалар басталады, деп хабарлайды New Atlas.

Гидроэлектростанциялар 4300 тераватт-сағат (ТВт⋅сағ) өндірісті немесе барлық электр энергиясының 15%-ын қамтамасыз ететін әлемдегі электр энергиясын өндірудің жетекші экологиялық таза әдісі болып табылады. Соңғы жылдары гидроэлектростанциялар кеңейіп келе жатқанына қарамастан, одан әрі кеңейту үшін көптеген мүмкіндіктер жоқ – практикалық орындардағы әлеуетті учаскелер негізінен таусылды.

Себебі дәстүрлі гидроэнергетика электр энергиясын тиімді өндіру үшін жеткілікті жоғары қысымы бар үлкен және сенімді су көлемін қажет етуіне байланысты. Мысалы, Тынық мұхиттың солтүстік-батысында бүкіл аймақты су электр станциялары арқылы электр қуатымен қамтамасыз етуге болады, бірақ егер Сіз Флоридада болсаңыз, бұл мүмкін емес.

Шектеу резервуарларға су айдау арқылы күн немесе жел энергиясын сақтайтын жүйелерге де қатысты. Егер жүйенің шығыны ақылға қонымды болса, онда бұл саналы идея, бірақ егер суды жеткілікті жоғары және жеткілікті мөлшерде айдауға болмайтын жағдайда бұл мүмкін емес.

Британдық RheEnergise компаниясы суды одан 2,5 есе тығыз сұйықтықпен алмастыру арқылы бұл шектеуді айналып өтуге тырысады. Ол H₂O-дан толығымен құтылмайды, бірақ оны суды ауыр, паста тәрізді сұйықтыққа айналдыратын R19 деп аталатын патенттелген минералды ұнтақпен араластырады.

Осы ауыр сұйықтықты қолдана отырып, дәстүрлі гидроаккумуляция сияқты энергияны сақтау өнімділігіне 40% аз көлемді, әлдеқайда аз резервуарларды немесе жоғарғы және төменгі резервуарлар арасындағы биіктік айырмашылығын 40% аз пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.

Осылайша, энергияны сақтау объектілері әлдеқайда кіші төбешіктері бар аудандарда құрылуы мүмкін, бұл гравитациялық батареяның экологиялық таза түрін бүкіл әлем бойынша оны ешқашан басқаша пайдалана алмайтын көптеген жерлерге ашады. Компанияның мәліметінше, тек Ұлыбританияда 6500 әлеуетті алаң бар.

RheEnergy сонымен қатар олардың технологиясы ірі ауқымды литий-ионды батареяларға қарағанда арзанырақ деп мәлімдейді. Бұған қоса, механикалық сақтаудың бұл түрінде батареялардағы сияқты ағып кету және деградация проблемалары жоқ, сондықтан резервтер жергілікті қажеттіліктерге байланысты бірнеше сағат, күн, апта, ай немесе жыл бойы сақталуы мүмкін.

Жоғарыда айтылғандардың барлығы бұл жобаны маңызды жаңалыққа айналдырады, өйткені әлем көміртексіздендіру жарысында жаңартылатын энергия желілеріне көшуде.

Жаңа пилоттық қондырғы сантехника (дәретхана), сондай-ақ қыш, плитка жасауда және өнеркәсіптік қолдану үшін каолин шығаратын Sibelco's Cornwood алаңында орнатылуда. Пилоттық зауытты британдық үкіметтің ұзақ мерзімді энергияны сақтауды көрсету бағдарламасы (LoDES) қаржыландырады – бұл дәретхана өндірушісі үшін қолайлы қаржыландыру көзі болып көрінеді және Девон графтығы кеңесінің қолдауына ие.

Егер бәрі жоспарға сай болса, бұл шағын пилоттық қондырғы жақын арада әлдеқайда үлкен коммерциялық жобаларға ұласады. «Демонстратор – LDES секторы үшін жаңашыл жоба, –дейді бас директор Стивен Крошер баспасөз парағында, – және бізге өз елімізде және шетелде коммерциялық жобаларды салу үшін берік орын алуға мүмкіндік береді. Біз өз технологиямызға, соның ішінде Австралия мен Чилиден жаһандық қызығушылықты көріп отырмыз. Біз 2 жыл ішінде алғашқы 10 МВт желілік жобамызды іске қосуға ниеттіміз».