QAZAQ GREEN. 2023 жылдың қорытындысы бойынша электр көлігі төмен көміртекті технологиялар мен энергетика нарығының ең жылдам дамып келе жатқан сегментіне айналды. Оның дамуына жаһандық инвестициялар 2023 жылдың қорытындысы бойынша 36%-ға, 6 636 млрд-қа дейін өсті, ал жаңартылатын көздерден (ЖЭК) электр энергиясын өндіруге салынған инвестициялар 8%-ға, 6 623 млрд-қа дейін өсті, деп хабарлайды BloombergNEF деректеріне сілтеме жасай отырып Global Energy Prize.

Электр көлігін дамытуға инвестициялардың өсуі түпкілікті сұраныстың артуымен тікелей байланысты. Trendforece мәліметінше, электромобильдердің барлық түрлерінің – электромобильдердің, қайта зарядталатын гибридтердің және отын элементтерінде жұмыс істейтін автомобильдерінің бүкіл әлем бойынша сатылымы 2023 жылы 29,8%-ға өсіп, 13 миллион бірлікке жетті. Электркарлардың ең ірі өндірушісі Tesla болып қала береді, оған 2023 жылы жалпы әлемдік сатылымның 19,9% үлесі келді (будандарды қоспағанда). Бұл ретте екінші, үшінші және төртінші орындарды қытайлық өндірушілер – BYD (17,1%), GAC Aion (5,2%) және SAIC-GM-Wuling (4,9%) иеленді. Алғашқы бестікті Германияның Volkswagen 4,6% үлесімен жапты, ол Еуропадағы ең ірі электркар өндірушісі болды.

Қытай ЖЭК дамуында да маңызды рөл атқарады. S&P Global Platts алдын ала бағалауына сәйкес, ҚХР үлесіне 2023 жылы жел, күн және су электр станцияларының жаһандық кірісінің 60%-ы келді – 500 ГВт-тан 300 гигаватт (ГВт). Қытайдың үстемдігі күн энергетикасы нарығында ең айқын болып қала береді: жалпы желіге қосылған ірі күн электр станцияларының белгіленген қуатының жаһандық құрылымында ҚХР үлесі 2023 жылдың соңына қарай 50%-ға жетті; бұл ретте тұрғын үй секторында пайдаланылатын автономды генераторлар сегментінде бұл үлес 59%, ал өнеркәсіп пен қызмет көрсету саласында – 23% құрады.

Бұған қоса, қытайлық компаниялар қосымша құн тізбегінде үстемдік етеді. S&P Global Platts деректері бойынша, 2023 жылдың алғашқы үш тоқсанының қорытындысы бойынша әлемдегі ең ірі он поликристалды кремний өндірушісінің қатарына штаб-пәтері ҚХР-да орналасқан жеті компания кірді. Өз кезегінде, кремний пластиналары мен ұяшықтарының он шақты ірі өндірушілері толығымен қытайлық компаниялардан тұрды, ал мұндай компаниялардың модуль сегментінде олар тоғыз болды.

ЖЭК пен электр көлігіне инвестициялардың өрлеуі литий-йон, ванадий және мырыш-бром батареяларын өндірушілер үшін жаңа мүмкіндіктер туғызуда. COVID-19 пандемиясы басталғаннан бері АҚШ-та электр энергетикалық қуаттарды енгізу қарқыны бойынша энергия сақтаушылардың төртінші орынға ие болуы кездейсоқ емес. Энергетикалық ақпарат басқармасының (EIA) деерктері бойынша, АҚШ-тағы энергияны сақтау жүйелерінің қуаты 2020 жылдың қаңтарынан 2024 жылдың қаңтарына дейін 15,5 ГВт-қа өсті, ал газ ЖЭС қуаты сол кезеңде 25,2 ГВт-қа, жел генераторлары 43,9 ГВт-қа, күн панельдері 56,2 ГВт-қа өсті. Бұл ретте биылғы жылы АҚШ-та энергия жинақтағыштар желіге қосылу қарқыны бойынша (EIA болжамы бойынша 36,4 ГВт-қа қарсы 14,3 ГВт), оның ішінде желсіз және бұлтты ауа-райында энергиямен жабдықтауды ұстап тұру қажеттілігінің артуына байланысты күн генераторларынан кейін екінші орын алады.