Қарағандыда өткен жылдың мамыр айында Qazaq Green қауымдастығының базасында құрылған Жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) мектебінің қысқа мерзімді оқыту курстары өтті. Курстардың мақсаты – тренингке қатысушыларға ЖЭК саласында жұмыс істеу үшін қажетті жаңа дағдылар мен құзыреттерді беру. Бұл бастаманы іске асыруда Қазақстандағы Халықаралық ынтымақтастық жөніндегі Герман қоғамы (GIZ) маңызды рөл атқарады. «Оңтүстік-Шығыс және Шығыс Еуропа, Оңтүстік Кавказ және Орталық Азия елдерінде климаттық саясат саласындағы әлеуетті дамыту» (CDCP III) жобасы шеңберінде GIZ Қазақстанға энергетикалық ауысуға дайындықта қолдау көрсетеді. Республика ЖЭК өндірген электр энергиясының үлесін біртіндеп арттырып, 2030 жылға қарай 15%-ға жету міндетін қойды. Осыған байланысты соңғы уақытта жаңартылатын энергияға сұраныстың артуы байқалды және оның әлеуеті барған сайын артып келеді.

Алдағы 20 жылда осы тақырып бойынша қысқа мерзімді оқыту курстары өнеркәсіп үшін маңызды бола түседі. Сол себепті жақында жоғары оқу орындары мен колледждерді бітірген түлектер де жұмыс орнында білімдерін жаңартуы тиіс. Бұл үшін оларға үздіксіз кәсіптік білім беру курстары қажет болады.

Бұл ретте қысқа мерзімді курстарды жаңартылатын энергетика саласындағы жаңадан бастаушыларға да, білімдерін жаңартқысы келетін тәжірибелі мамандарға да бейімдеуге болады. Мысалы, Қарағандыда өткен тренингке оқу орындарының оқытушылары, энергетикалық және басқа компаниялардың өкілдері қатысты.

GIZ атап өткендей, жоба Қазақстанның төмен көміртекті экономикаға көшу және 2060 жылға қарай климат бейтараптығына қол жеткізу жөніндегі міндеттемелері аясында жүзеге асырылуда. «Әлемдік экономиканы көміртексіздендірудің жаһандық үрдісі қазір айқын. Қазақстанның таза энергия мен төмен көміртекті өнімдердің әлемдік нарығында маңызды ойыншы болуға әлеуеті бар. Қандай бизнес-модельдер қазақстандық өнеркәсіптің жаңа жаһандық талаптарға бейімделуіне және олардан пайда алуға мүмкіндік беретінін түсіну қажет. Мұндай ауысу ауқымды инвестицияларды, соның ішінде мамандарды оқытуды талап етеді. Ұзақ мерзімді перспективада Қазақстан экономикасы энергетикалық ауысудан және оған ілеспе жаңғыртудан пайда көреді. GIZ жобасы әр түрлі мүдделі тараптар арасындағы көміртексіздендіру туралы диалогты қолдауға және білім мен халықаралық тәжірибені беруге бағытталған», – деп хабарлады GIZ.

Тренингке Қарағанды жоғары политехникалық колледжінің энергетикалық пәндер кафедрасының меңгерушісі Айгүл Оразбаева қатысты. Тренинг барысында оқытушылар қатысушыларға жаңартылатын энергетиканы дамыту перспективалары туралы айтып берді.

Айгүл Оразбаева жаңартылатын энергия көздері бойынша мамандар даярлайтын оқытушылар үшін ЖЭК туралы жан-жақты ақпарат алудың маңыздылығын атап өтті.

«Бізде «жаңартылатын энергетика техник-энергетигі» мамандығы бар және бізде бұл мамандық 2021 жылы ашылды. Келесі жылы алғашқы түлектер бітіреді. Бірінші жинаққа келген балалар бүгінде үшінші курста оқиды. Колледж, кафедра және оқытушылар - барлығымыз үшін дамудың қаншалықты жүріп жатқанын, балаларды практикаға қайда жібере алатынымызды және оларға кейін жұмысқа орналасуға қаншалықты көмектесе алатынымызды түсіну өте маңызды. Сондықтан, бұл тұрғыда курс өте пайдалы болды, өйткені бізге мұғалімдер ретінде қаржыландыру туралы мәліметтер тың болды. Әрине, бәрі өте пайдалы болды», - деді ол.

2021 жылы Қарағанды жоғары политехникалық колледжі мемлекеттік және орыс тілдерінде оқытумен ЖЭК саласындағы «техник-энергетик» мамандығы бойынша алғашқы екі топты қабылдады. 2025 жылы осы 35 студент бітіреді. 2022 және 2023 жылдары колледж осы мамандық бойынша тағы екі студент қабылдады.

«Дәл қазір біз олар үшін практикалар базасын табудамыз, өйткені QazaqGreen қауымдастығында Қазақстанның жасыл энергетикасына қатысатын барлық ойыншылар бар. Бұл - инвесторлар, бұл - құрылысшылар және осы панельдерді жеткізумен айналысатындар және тағысын тағы. Бұл желі біз үшін балаларымыздың болашақта жұмысқа орналасуына көмектесу үшін қандай да бір шарттар жасасу үшін өте маңызды. Әрине, оқытушылар үшін Қазақстанда ЖЭК-ті дамыту бойынша барлық ақпарат пайдалы болды», - деп атап өтті Оразбаева.

Тренинг барысында қатысушылар ЖЭК-ті дамытудың қазақстандық тәжірибесін де, халықаралық тәжірибені де зерттеді. Колледж кафедрасының өзі және оның әріптестері де кең ақпарат алды, олар алған білімдерін өз студенттеріне жеткізе отырып, бұл ақпаратты оқыту әдістемесінде қолдана алады.

Колледждің бірінші курсы олар үшін жалпы білім беру болып табылады, ал екінші курста студенттер электр жабдықтарының, станциялардың, қосалқы станциялардың және кәсіпорындардың жұмысымен танысады. Кейінірек студенттер энергияны генерациялау технологиясымен танысып, ЖЭК кәсіпорындарында тәжірибеден өте бастайды. Оларға ЖЭК жобаларын зерттеген магистрлер сабақ береді.

Қарағанды жоғары политехникалық колледжі QazaqGreen қауымдастығына кіреді. Өткен жылы Бурабайда өткен нетворкинг барысында оқу орнының оқытушылары Қазақстанда ЖЭК дамытумен айналысатын көптеген кәсіпкерлермен танысты. Бір қызығы, колледжді әлі бітірмеген бір студент Ақтөбе облысындағы күн электр станцияларының бірін пайдалануға беруге қатысып, ЖЭК компанияларының бірінде жұмыс істей бастады.

ЖЭК энергетикалық компанияларының серіктесі болып табылатын Profland компаниясының негізін қалаушы Артем Слесаренко тренинг сектордың дамуы туралы ең соңғы өзекті ақпаратты береді деп санайды.

«ЖЭК мектебінде тыңдаушылар үшін не пайдалы? Ең соңғы ақпарат, мүмкіндігінше шоғырланған, мүмкіндігінше сыйымды. Мысалы, біз төрт адамнан тұратын команданы жібердік, өйткені тренингте нарыққа қатысты ақпарат ашылды. Сондай-ақ, біздің техниктер басқа да түрлі секторларға қарады, яғни олар күн, жел энергетикасына қарады. Қазақстанның ЖЭК нарығы әр түрлі жағынан қарастырылады: техникалық жағынан да, экономикалық жағынан да», - деді ол.

Оның айтуынша, тренинг оқытушылары қатысушыларға ЖЭК нарығын жан-жақты түсіну үшін қызықты әрі қажетті сараптаманың жоғары деңгейін көрсетті. Бұған қоса, Слесаренко тренинг көшпелі болғандықтан, болашақта оның барысында қатысушыларға қолданыстағы ЖЭК қондырғыларын көрсетуге болады деп санайды. Осылайша, олар нақты уақыт режимінде ЖЭК жұмысымен егжей-тегжейлі таныса алады.