QAZAQ GREEN. Жаңартылатын энергия көздері жөніндегі халықаралық агенттіктің (IRENA) және Халықаралық еңбек ұйымының (ХЕҰ) есебіне сәйкес, соңғы он жылда жаңартылатын энергетика саласындағы жұмыс орындарының саны екі есеге жуық өсті және 2022 жылға қарай 13,7 миллионға жетті. Бұл 2021 жылмен салыстырғанда миллионға артық, ал 2012 жылғы 7,3 миллионнан едәуір көп. «Жаңартылатын энергетика және жұмыс орындары: Жыл сайынғы шолу 2023» деп аталатын бұл есеп екі ұйымның бірлескен күш-жігерінің нәтижесі болып табылады.

Есеп жаңартылатын энергияға инвестициялардың өсіп келе жатқанын көрсетеді, бұл көптеген елдерде жұмыс орындарын құруға ықпал етеді. Алайда, мұндай жұмыс орындарының көпшілігі бірнеше елде, соның ішінде Қытайда шоғырланған, ол саладағы жалпы жұмыс орындарынан 41% алады. Сондай-ақ, Бразилия, Еуропалық одақ (ЕО) елдері, Үндістан және Америка Құрама Штаттары (АҚШ) маңызды рөл атқарады, олар жаһандық ресурстардың көп бөлігіне ие және жабдықтар өндірісіне, инженерияға және соған байланысты қызметтерге маманданған.

Күн фотоэлектрлік энергетикасы (ФЭ) осы саладағы ең ірі жұмыс беруші болып қала береді, 2022 жылы 4,9 миллион жұмыс орны болды, бұл жаңартылатын энергетикамен айналысатындардың жалпы санының үштен бірінен астамын құрайды. Гидроэнергетика және биоотын әрқайсысы шамамен 2,5 миллион жұмыс орнын тұрақты ұстайды, ал жел энергетикасы 1,4 миллион жұмыс орнымен үшінші орында.

IRENA бас директоры Франческо Ла Камера миллиондаған жұмыс орындарын құру үшін энергетикалық ауысу технологиясына инвестицияларды жеделдету қажеттігін атап өтті. Ол сондай-ақ саясаткерлерді осы сәтті жүйелік өзгерістерге ықпал ететін өршіл саясатты жүзеге асыру үшін пайдалануға шақырды.

ХЕҰ бас директоры Гилберт Ф. Хунгбо энергетикалық ауысуда әділеттілікті қамтамасыз ету үшін инклюзивті экономикалық өсуді, кәсіпорындардың тұрақты дамуын, біліктілікті арттыруды, әлеуметтік қорғауды және жұмысшылардың құқықтарын сақтауды қолдау бойынша нақты саясат әзірлеу қажет екенін атап өтті.

Жұмыс орындарының сапасы да маңызды екендігі атап өтілді. Энергетикалық ауысу барлығына әділ және инклюзивті болуы тиіс: жұмысшылар, кәсіпорындар және қауымдастықтар. Бұл әлеуметтік диалогқа негізделген жалақыны, еңбекті қорғауды, денсаулықты және жұмыс орнындағы құқықтарды қоса алғанда, тиімді тетіктерді қажет етеді. Бұл тәсіл таза энергияға көшу процесінде әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге көмектеседі.

Сондай-ақ, жұмыс күшінің әртүрлілігін, соның ішінде жастар, азшылықтар және әйелдер үшін мүмкіндіктердің артуын қамтамасыз ету маңызды. Осы саладағы гендерлік теңдік өзекті міндет болып қала береді.

Көптеген елдер өндірісті оқшаулауға және ел ішінде жұмыс орындарын құруға қызығушылық танытады. Алайда, бұл таза энергияға тұрақты көшуді қамтамасыз ету үшін оқшаулау мен жаһандық ынтымақтастық арасындағы тепе-теңдікті қажет етеді.