QAZAQ GREEN. Төмен көміртекті энергетикалық өтпелі кезеңге салынған инвестициялар әлем бойынша 11%-ға өсіп, 2024 жылы рекордтық $2,1 трлн деңгейіне жетті.

Бұл мәліметтер BloombergNEF зерттеу компаниясының жыл сайынғы «2025 жылға дейінгі энергетикалық өтпелі кезеңдегі инвестициялық трендтер» есебінде жарияланған, деп хабарлайды ЭкоПолитика.

Өсудің негізгі факторлары:

•             Электр көлігі

•             Жаңартылатын энергия көздері

•             Электр желілері

•             Энергия сақтау жүйелері

Бұл салалар 2024 жылы жаңа рекордтарға жетті. Дегенмен сарапшылар жалпы инвестиция көлемі рекордтық деңгейге жеткенімен, инвестициялардың өсу қарқыны алдыңғы үш жылдағы 24-29%-дық өсіммен салыстырғанда баяулағанын атап өтті.

Электр көлігі – ең ірі инвестициялық бағыт

Электр көлігі секторы $757 млрд инвестиция тартты. Бұл соманың ішіне жолаушыларға арналған электр көліктері, екі және үш доңғалақты электрлі көліктер, коммерциялық электр көліктері, қоғамдық зарядтау инфрақұрылымы, сондай-ақ сутегі отынымен жүретін көліктер кіреді.

Жаңартылатын энергетикаға $728 млрд инвестиция

Бұл сома күн, жел (құрлықтағы және оффшорлық), биоотын, биомасса және қалдықтар, теңіз, геотермалдық және шағын гидроэнергетика салаларын қамтиды.

Электр желілеріне $390 млрд инвестиция

Бұл көрсеткіш электр тасымалдау және тарату желілері, қосалқы станциялар жабдықтары және желілерді цифрландыру салаларын қамтиды.

Инвестиция көшбасшысы – Қытай

Есеп мәліметтеріне сәйкес, өткен жылы инвестиция тарту бойынша ең ірі нарық – Қытай болды. Континенталды Қытайға $818 млрд инвестиция бағытталды, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 20%-ға көп. Қытайдағы инвестиция өсімі жылдық жаһандық өсімнің үштен екісін қамтамасыз етті. Сонымен қатар, есепте қарастырылған барлық секторлар тұрақты өсім көрсетті.

2023 жылы инвестициялық өсімнің басты қозғаушы күштері болған ЕО, АҚШ және Ұлыбритания 2024 жылы әртүрлі нәтижелер көрсетті. АҚШ-та инвестициялар өзгерген жоқ – $338 млрд деңгейінде қалды. Ал ЕО мен Ұлыбританияда инвестициялар тиісінше $381 млрд және $65,3 млрд-қа дейін төмендеді.

Өткен жылы Қытайдың жалпы инвестиция көлемі АҚШ, ЕО және Ұлыбританияның жиынтық инвестицияларынан да асып түсті. Есепке енгізілген ірі нарықтардың ішінде Үндістан мен Канада да жаһандық өсімге үлес қосты, олардың инвестициялары тиісінше 13% және 19%-ға артты.

Дамыған vs жаңа таза энергетика секторлары

BNEF сарапшылары өз есептерінде таза энергетика экономикасының дамыған және жаңа секторларына салынған инвестициялар арасындағы айтарлықтай айырмашылықты атап өтті. Тексерілген, коммерциялық тұрғыдан ауқымды қолдануға болатын, орнықты бизнес-модельдері бар технологиялар – жаңартылатын энергия көздері, энергия сақтау жүйелері, электр көліктері және электр желілері – 2024 жылы инвестициялардың басым бөлігін құрады.

Бұл секторлар $1,93 трлн инвестиция тартты, бұл 14,7%-ға көп. Бұл өсімге қарамастан, саяси шешімдерге, жоғары пайыздық мөлшерлемелерге және тұтынушылық сұраныстың баяулауына байланысты қиындықтар болды.

Оған қарама-қарсы, жаңа технологияларға – электрлендірілген жылыту жүйелері, сутегі энергетикасы, көміртекті ұстау және сақтау (CCS), атом энергетикасы, экологиялық таза өнеркәсіп және жасыл кеме қатынасы – бар болғаны $155 млрд инвестиция салынды. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 23%-ға аз.

Негізгі инвестициялық кедергілер:

•             Қолжетімділік

•             Технологиялардың жетілу деңгейі

•             Коммерциялық ауқымды кеңейту мәселелері

BNEF сарапшылары бұл салаларды кеңейту үшін мемлекеттік және жеке сектор тарапынан белсенді қолдау қажет екенін айтады. Әйтпесе, бұл технологиялардың көміртек шығарындыларына елеулі әсер етуі онжылдық соңына дейін екіталай.